Tại Sao Là Công Giáo?

Lts. Cuốn sách này của Wilson được Linh Giao phóng dịch, hướng dẫn chúng ta đi vào những nhận thức mới về cách thức phải điều chỉnh và cải tiến các mục vụ cũng như điều hành trong Giáo Hội hợp với đà tiến hóa của nhân loại. Không có cái nhìn bén nhậy và thích ứng, Giáo Hội chúng ta thay vì hướng dẫn Dân Chúa và trần thế tiến về Miền Đất Hứa, chúng ta lại trở thành một Giáo Hội níu kéo và làm trì trệ bước tiến của Dân Chúa và nhân loại. Chúng ta cần lắng nghe tiếng Chúa trên hành trình thời đại mới hôm nay.



Chương 3: MỤC VỤ MẠNG LƯỚI TOÀN CẦU



Thời đại mới, kỹ thuật mới

Mỗi thời đại Thiên Chúa xử dụng các nhân sự mới và các phương tiện kỹ thuật mới. Vào thời sơ khai, Chúa xử dụng Abraham, Giuse, Môsê là những người chăn chiên đứng ra lãnh đạo gia tộc, bộ lạc hoặc dân Chúa bằng các tiếng nói bình thường để chuyển đạt ý muốn của Ngài cho một gia tộc, một bộ lạc hay dân riêng của Ngài. Vào thời đại kỹ nghệ, Ngài xử dụng thêm các kỹ năng của các máy khuếch âm, các máy phát thanh, phát hình để truyền đạt Lời Ngài và vào thời đại hôm nay, Ngài cần chúng ta đem Lời Ngài, ơn cứu độ của Ngài đến cho người khác bằng mạng lưới toàn cầu. Mạng lưới toàn cầu đang trở thành một kỹ năng có mặt mọi nơi mọi lúc và đang ảnh hưởng mạnh mẽ đến môi trường sống của chúng ta.

Các dịch vụ bưu điện đang được thay thế bằng các kỹ thuật E-Mail, E-Stamp. Trong lãnh vực ngân hàng, dần dần chúng ta không phải ra ngân hàng nữa, nhưng E-Cash sẽ trao đổi tiền bạc theo ý chúng ta. Công việc mua bán càng ngày ngày càng thuận lợi, dễ dàng và mau chóng trên mạng lưới với các bar code mới. Như vậy công việc thông thương, trao đổi giữa con người với nhau đang được thiết kế lại. Giáo hội của Chúa Kitô cũng cần nhìn vào các thể thức trao đổi mới này, các kỹ thuật mới này để đáp ứng nhu cầu thời đại. Thời đại truyền thông đi theo định luật căn bản mới mẻ này: nếu bạn không làm, người khác sẽ làm. Với đà tiến triển này, khi Thiên Chúa đã cho chúng ta nhìn thấy viễn ảnh mới trong tương lai và các phương tiện truyền thông mới, chúng ta không được phép phản ứng thờ ơ. Chúng ta không thể rút lui tìm về hưu trí, trái lại, chúng ta phải sẵn sàng học hỏi và tiến triển thêm nữa. Không còn con đường lựa chọn nào khác.

Tác giả Wilson đặt vấn đề cho các Kitô hữu: nếu các cơ sở kinh doanh thành công với các chiến thuật uyển chuyển và thích nghi trong công việc ứng dụng các kỹ thuật mới, thế thì từ các nhà thần học cho tới giáo dân, chúng ta có cần khai thác mạng lưới truyền thông toàn cầu cho Đại Cuộc Tân Rao Giảng Tin Mừng của Chúa Kitô giữa thời đại mới hôm nay không? Chúng ta có thể bỏ được cuộc đua giữa vời không? Chúng có thể thân thưa với Chúa như Môsê xin Chúa cắt dặt người khác thay thế chúng ta không? Chúng ta không thuộc về thế gian thật đấy, nhưng chúng ta lại đang sống giữa trần giới hôm nay.

Như vậy chúng ta có thể bỏ qua một lợi khí Thiên Chúa đang đặt trong tầm tay chúng ta không? Chúng ta đang nhìn thấy trước mắt nhiều kỹ năng của mạng lưới cần thích ứng và tận dụng cho chính nghĩa Chúa Kitô, chúng ta từ khước vì một vài khó khăn sao? Phải chăng Chúa không muốn chúng ta sống lời Thánh Phaolô viết cho Timothê: "Vì Thiên Chúa đã chẳng ban cho chúng ta một Thần Khí làm chúng ta nhút nhát, nhưng là một Thần Khí khiến chúng ta được đầy sức mạnh, tình thương và biết tự chủ" (2Tim 1:7)?


Các nhu cầu thời đại


Chúng ta đang sống trong một thời đại có nhiều khuynh hướng xa lạ, và hơn thế còn đi ngược lại lối suy nghĩ và lối sống của chúng ta, tuy nhiên, những khuynh hướng đó lại đang tác động mãnh liệt vào cuộc sống chúng ta hôm nay. Chúng ta không thể tránh thoát khỏi kỹ thuật và các phương tiện truyền thông đang là những tác nhân chính gây ra những vấn đề, những khủng hoảng hiện nay trong nhiều lãnh vực. Điển hình như trong lãnh vực giải trí với các phim ảnh và truyền hình hiện nay đang làm xoi mòn các giá trị đạo đức và biến chúng ta thành vô cảm trước các cảnh bạo lực. Tin tức hàng ngày tập trung vào những chuyện vô lý như chuyện Simpson ra tòa trở thành tin thời sự nóng bỏng nhất kéo dài cả hàng tháng trời, làm phai nhòa những tin quốc tế quan trọng khác ...

Lyle Schaller quan sát thấy ba khuynh hướng nổi bật sau đây đang ảnh hưởng xã hội chúng ta:


1/ Quần chúng ngày nay tổ chức chung quanh các hiệu quả xã hội, chứ không phải cơ chế. Càng ngày người ta không tổ chức theo tính cách hội viên thuộc một phe phái hay một tổ chức xã hội nào. Thay vào đó, người ta tổ chức theo mạng lưới lợi ích đặc biệt nào đem lại hữu dụng cho cá nhân hơn là cho tổ chức.


2/ Hoa Kỳ đang di động khỏi gốc rễ Âu Châu. Nước Mỹ đang di chuyển khỏi cơ cấu kinh doanh dựa trên nền tảng Âu Châu để chuyển sang Á Châu. Hàng ngày biết bao di dân từ khắp nơi trên thế giới đổ vào Hoa Kỳ.


3/ Người Mỹ không còn nhìn chân lý như một thực tại khách quan nữa. Xã hội ngày nay cũng như các nhà lãnh đạo chính trị đang yểm trợ cho một thứ ngôn ngữ hàm hồ, nhập nhằng. Ranh giới giữa cái đúng và cái sai không còn rõ ràng nữa.

Tác giả Wilson đưa ra bản tóm lược về các kỹ thuật đem đến các khuynh hướng sau đây:


Các sự vật đang hoán chuyển từ nguyên tử sang các đơn vị điện tử.

Các luật lệ kinh doanh đã thay đổi và còn tiếp tục thay đổi.

Thế giới trở thành vô biên giới và không còn thời gian ấn định nữa.

Mạng lưới trở thành một xã hội toàn cầu.

Ngôn ngữ đang được giảm thiểu trở ngại.

Kỹ thuật có mặt khắp nơi (ubiquitous technology) đang xâm nhập mọi chuyện chung quanh chúng ta.

Tiền mặt đang được định số lại và sẽ định hình kinh tế cũng như giao thương thế giới.

Sức mạnh đang di chuyển đến các cá nhân.

Thị trường ngày nay là máy điện toán.

Không còn uy quyền nào kiểm soát được Mạng Lưới cả.

Các chính quyền và các cơ chế trên thế giới đang yếu dần.

Lãnh đạo thế giới đang rơi vào khủng hoảng do sức mạnh bị dời chuyển.

Các chuyên viên kỹ thuật thực tế nắm quyền lãnh đạo.

Nền văn minh gắn máy tinh khôn đang tiến vào nhân loại.

Máy móc sẽ trở thành sáng tạo hơn con người

Học hỏi ngày nay trở thành một kỹ năng cao cấp nhất.

Kỹ thuật mới đang làm thay đổi cuộc sống và xã hội chúng ta một cách quá mau lẹ. Nhiều xu hướng mới như đang muốn quét sạch chúng ta và đang thúc bách Giáo Hội cần tập trung suy tư về công việc điều hành, quản lý mục vụ thế nào khi các khuynh hướng này càng ngày càng gia tăng phát triển. Dĩ nhiên tín lý của chúng ta không có gì thay đổi cả, bởi vì đây là những chân lý vượt thời gian và bất biến của Thiên Chúa, tuy nhiên chiến thuật trình bầy và các thể thức truyền đạt sẽ thay đổi theo thời gian, có khi phải thích ứng thật mau lẹ. Chúng ta cần phải suy tư lại các chiến thuật mới mẻ nhằm đáp ứng các nhu cầu của tất cả những ai sống chung quanh chúng ta.


Quân bình giữa làm việc và nghỉ ngơi


Ngày nay kỹ thuật đã đưa con người tới chỗ không tránh khỏi các tiếp xúc được nữa. Chúng ta đang có trong tầm tay điện thư (e-mail), ngôn thư (voice mail), máy vi tính hay điện toán, máy chuyển thư (fax machine), điện thoại trên máy bay, điện thoại cầm tay (cellular phone). Với số lượng máy điện toán bán ra mỗi năm vượt qua con số máy truyền hình tại Hoa Kỳ và điện thoại cầm tay được coi như cuốn sổ tay và gọi nhau qua tiếng nhạc cả trong thánh đường nữa, con người như đang bước vào một thế giới mới.

Với những phương tiện kỹ thuật dồi dào như thế và có thể xử dụng bất cứ lúc, bất cứ nơi đâu, ngày làm việc của con người không còn phải là '8 tiếng vàng ngọc' như trước đây nữa, nhưng có khi trở thành 'thiên thu bất tận.' Với chiếc máy điện toán sách tay (laptop) và chiếc điện thoại cầm tay, văn phòng làm việc không còn phải là một địa điểm nào cố định nữa, nhưng trở thành lưu động, có khi trên xe hơi, trên máy bay, hoặc đang đi du lịch ở một nơi cách văn phòng cả nửa vòng trái đất. Như vậy văn phòng làm việc không còn phải là địa điểm làm việc nữa (place-specific), nhưng chính là người làm việc (person-specific).

Wilson nhìn nhận ông luôn luôn làm việc với văn phòng của ông qua hệ thống ngôn thư (voice mail) nhờ điện thoại cầm tay. Tất cả các tài liệu chuyển cho nhau một cách dễ dàng qua điện thư (e-mail). Nói tóm lại văn phòng của ông hoàn toàn di động rất thuận lợi chỉ trong một chiếc cặp sách tay. Văn phòng này có thể di động đến bất cứ nơi đâu và bất cứ lúc nào. Văn phòng này có thể làm việc bất cứ thời giờ nào ban ngày cũng như ban đêm. Văn phòng này có thể dàn dựng các sáng tạo mới. Văn phòng này có thể giải quyết các khó khăn ngay tại chỗ một mình như đang ngồi trong phòng họp thảo luận với các cộng sự viên. Và như vậy theo Wilson, các vị chủ chiên có thể điều phối các cộng sự viên trong công việc mục vụ, giải quyết các vấn đề, bàn hỏi ý kiến, tưởng lệ những ai cần thiết. Muốn thực hiện được các công việc này chu đáo, điều cần thiết là các nhà lãnh đạo tôn giáo này phải luôn luôn duy trì liên lạc với các cộng sự viên của mình. Quả thật, kỹ thuật đã đổi mới cách thức làm việc cũng như mục vụ một cách toàn diện.

Nhơ kỹ thuật của máy vi tính và điện thoại cầm tay, thời giờ làm việc và nghỉ ngơi hòa trộn lẫn nhau như không còn biên giới nữa. Với nhiều nhà lãnh đạo, thời gian trong tuần lại thảnh thơi hơn thời gian cuối tuần. Năm nay con số dự trù bán ra các điện thoại cầm tay lên tới khoảng hai mươi triệu cái (vào năm 1999). Tất cả giao tế thương mại và các quyết định then chốt đang được kỹ thuật cung cấp không kể thời gian và không gian. Chiếc chìa khóa cầm trong tay chính là liên lạc, nối kết với nhau. Thế giới của các đơn vị vi tính chính là thế giới không có biên giới, không có thời gian. Hiện nay có tới 60 phần trăm các người làm việc tại Thung Lũng Hoa Vàng tự xếp thời gian làm việc cho riêng mình. Chỉ riêng với chiếc điện thoại cầm tay thôi, thế giới riêng tư của bạn không còn là của bạn nữa. Với nhiều người, ngày Chúa Nhật bây giờ trở thành ngày bận rộn nhất.

Trước đây thời gian nghỉ ngơi cho các nhà hoạt động kinh doanh hoặc trong các lãnh vực khác chính là thời gian di chuyển trên máy bay, trên xe hơi, bây giờ thời gian đó không còn là thời gian bất khả xâm phạm nữa, nhưng lại là thời gian làm việc như tại văn phòng. Với chiếc máy vi tính sách tay và chiếc điện thoại cầm tay, thời gian làm việc và giải trí không còn ranh giới rõ rệt nữa. Người ta có thể giải trí, vui chơi trong lúc làm việc và làm việc trong thời gian nghỉ ngơi. Thế giới bên ngoài đang đè bẹp thế giới bên trong của con người. Thế giới vật chất đang muốn gạt bỏ thế giới tâm linh ra ngoài lề cuộc sống. Với những đặc tính khác thường này, Don Tapscott, trong cuốn 'Growing Up Digital' phỏng khoảng ba trăm người trẻ, ông còn nhận ra người trẻ dễ bị quyến dũ vào các hình ảnh dâm dật.

Chính vì thế tác giả nhắc nhở chúng ta rằng mỗi một kỹ thuật mới đều có những vấn đề của nó và chúng ta cần phải thận trọng, canh phòng. Nếu các phương tiện truyền thông khác trước đây đã và đang là phương tiện cho tội lỗi hoành hành như các sách vở báo chí, phim ảnh, truyền hình đồi trụy vẫn reo rắc nọc độc giết hại tâm hồn con người, ngày nay mạng lưới toàn cầu cũng đang là phương tiện cho tội ác tận dụng nhất là qua các hình ảnh dâm dật. Kỹ nghệ làm tiền nhiều nhất trên mạng lưới toàn cầu lại là kỹ nghệ buôn bán các hình ảnh dâm dật này. Con người vô phương chống lại ảnh hưởng lan tràn của trận chiến dâm ô này. Giáo hội có thể làm ngơ trước các thực trạng này được không? Các Kitô hữu như chúng ta có thể buông xuôi phương tiện hiện đại và đầy hiệu năng này vào tay trần tục được không?

Hiện nay nhân số thế giới khoảng 6 tỉ người. Amy Coen, giám đốc Population Action International đưa ra con số nhau sau: năm 1804 nhân loại mới có một tỉ người. Chỉ 150 năm sau tăng lân ba tỉ vào năm 1960. Và bốn chục năm sau, năm 2000 tăng lên 6 tỉ. Cứ theo cấp số nhân này, vào năm 2050, nhân loại sẽ tăng lên 12 tỉ. Hiện nay cứ mỗi phút có 3.500 trẻ em sơ sinh tiến vào thế giới. Riêng tại Hoa Kỳ, người da trắng hầu như không gia tăng, nhưng lại gia tăng 95% từ các quốc gia Á châu, Châu Mỹ La Tinh, Phi Châu.

Trước những thực tế này, chúng ta có bi quan, có đánh mất niềm tin, chúng ta có chấp nhận mình tụt hậu không? Trong Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới lần thứ 15 tại Roma, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II và hơn hai triệu người trẻ gặp mặt nhau tại thủ đô Vatican đã đứng lên tuyên tín nơi Đức Kitô và nhận lấy trách nhiệm: "Các con đừng sợ phải gánh lấy các trách nhiệm. Giáo hội cần đến các con. Giáo hoàng cần đến các con. Trách vụ thật nặng nề và cao cả, nhưng các con đừng quên khi Thiên Chúa mời gọi các con, Ngài không quên ban xuống cho các con sức mạnh cần thiết để các con hoàn thành."